Sociale neurale netwerken

Zoals Ralph Adolphs en Daniel Kennedy beweren “the social brain, and its dysfunction and recovery, must be understood not in terms of specific structures, but rather in terms of their interaction in large-scale networks” and that “no social process can be attributed to a single structure alone; instead a network view of brain function is required” (Kennedy, Adolphs, 2012, 559–572/1).

Om hersengebieden te identificeren die betrokken zijn bij sociaal gedrag, beoordeelden Daniel Kennedy en Ralph Adolphs (2012) laesiestudies van patiënten met hersenletsel en fMRI-activering bij gezonde deelnemers. Deel A in de volgende afbeelding somt individuele cerebrale structuren op die betrokken zijn bij sociaal gedrag, en deel B demarkeert vier sociaal gerelateerde hersennetwerken die deze regio's met elkaar verbinden:

1. Amygdala-netwerk. Het omvat de orbitofrontale cortex, de temporale cortex en de amygdala. De functies van dit netwerk variëren van het opwekken van emotionele reacties tot het detecteren van sociaal relevante prikkels.

De belangrijke rol van de amygdala in de constructie en het onderhoud van sociale netwerken is ook bevestigd door Jones et al. (2020). Volgens de auteurs wordt verondersteld dat de amygdala spoort visuele signalen in sociale interacties, zoals geconfronteerd met prikkels, gebaren en uitdrukkingen (Bickart et al, 2011, 2012). Een grotere amygdala biedt een individu voordelen bij het verwerken van non-verbale sociale signalen (Bickart et al, 2011, 2012).

Daarnaast spoort de amygdala de beloningswaarde veroorzaakt door sociale interactie. Individuen met een groter volume, een hogere dichtheid van grijze stof of een hoger activeringsniveau van de amygdala hebben de neiging om sociale interactie als interessanter en met een hogere beloningswaarde te beschouwen, wat hen op zijn beurt ertoe aanzet om meer sociale contacten te ontwikkelen (Bickart et al, 2012; Zerubavel et al, 2015; Liu et al, 2019).

De functionele connectiviteit tussen de amygdala en de orbitofrontale cortex (OFC) is cruciaal voor herkenning van gezichtsuitdrukkingen, sociale strategie ontwikkeling, verwerking van sociale beloningen, prosociaal gedrag, enz. (Hampton et al, 2016; Kwak et al, 2018). Onderzoekers zijn het er in het algemeen over eens dat functionele amygdala-OFC-connectiviteit de verschillen in sociale netwerkgrootte tussen individuen stabiel en positief voorspelt (Hampton et al, 2016; Kwak et al, 2018).

Een andere non-verbale stimulus, die invloed heeft op het amygdala netwerk is geur - het is een soort sociaal signaal dat informatie over een individu overbrengt, zoals geslacht, ziekte en emotionele toestand; daarom zijn individuen met een hoge reukgevoeligheid in staat om sociale signalen te identificeren uit de lichaamsgeur van anderen, wat geleidend is voor sociale interactie (Zou et al, 2016). (Han, 2021).

2. Mentaliserend netwerk. Deze verzameling structuren met betrekking tot het denken over de interne toestanden van anderen omvat de steun temporale sulcus en de voorste temporale cortex, en biedt een mechanisme om de handelingen van anderen te begrijpen.

Mentaliseren is een term die soms door elkaar wordt gebruikt met theory of mind (ToM), beide verwijzen naar de cognitieve processen die betrokken zijn bij het begrijpen van de intenties, verlangens of overtuigingen van een andere persoon. Het "mentaliseringsnetwerk" omvat hersengebieden waarvan is aangetoond dat ze worden geactiveerd wanneer iemand denkt aan de mentale toestanden van een andere persoon. (Kilroy, Aziz-Zadeh, 2017)

Mentaliseren enables the ability to empathize and cooperate with others, accurately interpret other people’s behavior, and even deceive others when necessary (Mitchell, J., Heatherton, T., 2009: 955).

Individuen met grotere OFC (orbitofrontale cortex) volumes hebben een hogere mentaliserende competentie en dus complexere sociale relaties (Powell et al., 2012).

De PFC is het kerngebied van de hersenen in het mentaliserende netwerk. De vmPFC (ventromediale prefrontale cortex) en OFC zijn betrokken bij het emotionele deel van de theory of mind en zijn voornamelijk verantwoordelijk voor het begrijpen van de emotionele toestand van anderen (Abu-Akel, Shamay-Tsoory, 2011) (Han et al, 2021).

3. Empathie netwerk. Structuren die betrokken zijn wanneer individuen zich inleven in anderen, zijn onder meer de insula en cingulate cortex. Het empathienetwerk kan intenties toeschrijven aan anderen, iets wat wij mensen automatisch doen. Mensen lijken zelfs gedwongen om intenties en andere psychologische motieven toe te schrijven aan niet-mensen en abstracte animaties.

Een van de belangrijke rollen van de AIC (anterior insular cortex) is het verwerken van interpersoonlijke emotionele informatie, waaronder sympathie, empathie en het begrijpen van de gevoelens van anderen (Pillemer et al, 2017; Spagna et al, 2018). (Han et al, 2021).

4. Mirror/stimulation/action – perception network. Dit netwerk wordt geactiveerd bij het observeren van de acties van anderen en omvat de spiegelneuronensystemen van de pariëtale en premotorische cortex (gedetailleerd in figuur B) en wordt ook verondersteld betrokken te zijn bij de ontwikkeling van ons concept van zelf. (Kolb, Whishaw, 2007, 569-70)

Het spiegelneuronensysteem is voornamelijk verantwoordelijk voor het ondersteunen van imitatie en het begrijpen van andermans handelingen (Ikeda et al., 2019). Hersengebieden zoals de inferieure frontale gyrus (IFG), inferieure pariëtale lobule (IPL) en STS zijn betrokken bij het spiegelneuronensysteem.

De pSTS (posterior superior temporal sulcus) is gespecialiseerd in het begrijpen en imiteren van de non-verbale sociale signalen van anderen, zoals lichaamsbewegingen, oog blik, en mond bewegingen (Deen, Saksen, 2019).