1.2 Czym jest neuropedagogika

Ściśle rzecz biorąc, termin neuronauka zawsze odnosił się do badania struktury i funkcjonowania układu nerwowego z perspektywy fizjologicznej, a zatem byłby odpowiednikiem gałęzi neurobiologii. Z tego powodu na początku koncepcja neuronauki edukacyjnej odnosiła się jedynie do badań neurologicznych nad funkcjonowaniem mózgu, które były związane z uczeniem się i pamięcią. Jednak w ostatnich latach odkryliśmy, że dowody naukowe dotyczące tego, jak mózg się uczy, które są najbardziej istotne dla praktyki edukacyjnej, pochodzą w szczególności z psychologii poznawczej i powiązanych dyscyplin. Dlatego termin neuronauka edukacyjna jest coraz częściej używany w szerszym znaczeniu niż pierwotnie, grupując te dyscypliny pod tym samym parasolem (Howard-Jones, 2010). Innymi słowy, termin ten stał się synonimem każdej dyscypliny, która wykorzystuje metodę naukową do analizy tego, jak się uczymy, a w szczególności, w omawianej dziedzinie, nauk badających zjawiska edukacyjne: pedagogiki (neuropedagogiki)

Neuropedagogika ma na celu budowanie procesu edukacyjnego z uwzględnieniem danych dotyczących rozwoju mózgu, skutecznych metod uczenia się i nauczania, organizacji mózgu na podstawie specyfiki rozwoju mózgu uczniów i nauczycieli. W związku z tym do jej rozwoju brany jest pod uwagę wkład pedagogiki, psychologii, fizjologii i innych nauk kognitywnych.

Na przykład neurobiologia bada, w jaki sposób uczenie się zachodzi na poziomie molekularnym, komórkowym, narządowym i systemowym, badając, w jaki sposób podsystem nerwowy działa jako fizyczne wsparcie dla zjawisk związanych z uczeniem się. W ostatnich dziesięcioleciach dyscyplina ta znacznie skorzystała z możliwości "zobaczenia" mózgu zdrowej osoby podczas wykonywania czynności umysłowych lub motorycznych, będąc w stanie docenić, które regiony mózgu są aktywowane ponad zwykle.

Psychologia poznawcza znajduje się na innym poziomie studiów, który bada, w jaki sposób mózg uzyskuje, manipuluje i przechowuje informacje. Dyscyplina ta nie bada fizjologii mózgu, ale modeluje jego funkcjonowanie na podstawie oceny zmian, jakie pewne doświadczenia sensoryczne lub motoryczne powodują w zachowaniu i umiejętnościach ludzi, więc jest znacznie bardziej zdolna do kierowania nami w praktyce edukacyjnej niż neurobiologia. Psychologia poznawcza czerpie z postępów neurobiologii, aby wspierać swoje modele i teorie, działając jako pomost między postępami naukowymi w zakresie funkcjonowania mózgu a edukacją.

Głównym celem neuropedagogiki jest, biorąc pod uwagę indywidualne cechy uczniów i nauczycieli, analizowanie, jakie są optymalne i najbardziej kreatywne strategie rozwiązywania problemów edukacyjnych, wykorzystując wiedzę na temat indywidualnych cech organizacji mózgu i wyższych funkcji umysłowych. Na przykład, analizowane są różne strategie między chłopcami i dziewczętami, leworęcznymi i praworęcznymi oraz to, jak zmieniają się one na różnych etapach edukacyjnych.

W ten sposób neuropedagogika rozwija się poprzez pewne podstawowe zasady procesu edukacyjnego, takie jak:

  • Oferowanie uczniom szerokich możliwości uczestnictwa w różnorodnych treściach i formach uczenia się oraz działaniach poznawczych, z wykorzystaniem różnych metod i technik uczenia się dostosowanych do wieku i cech uczniów.
  • Stwórz środowisko i okoliczności odpowiednie do zaspokojenia wrodzonej ciekawości człowieka do nauki (w tym jedzenia i aktywności fizycznej).
  • Wzmacniaj połączenia między tym, co już wiesz, a nową nauką. Zrozumienie i uczenie się ma miejsce, gdy mózg znajduje wsparcie w istniejącej wiedzy i percepcji
  • Zorganizuj sekwencję nauki logicznie, aby mózg mógł prawidłowo tworzyć połączenia. Przypadkowość i chaos komplikują produktywną aktywność mózgu.
  • Weź pod uwagę emocje jako niezbędny element produktywnej aktywności mózgu. Nauka zdobyta w sprzyjającej atmosferze jest lepiej zapamiętywana i tworzy bardziej stabilne połączenia.
  • Prezentuj materiał dydaktyczny w sposób, który nieustannie łączy to, co ogólne i to, co szczegółowe, indukcję i dedukcję. Analiza i synteza to dwa procesy myślowe w ciągłej interakcji w procesie uczenia się.

Mają czynniki wewnętrzne (wcześniejsze doświadczenia, stan emocjonalny, poziom motywacji, indywidualne cechy ucznia itp.) oraz zewnętrzne lub peryferyjne postrzeganie środowiska uczenia się (ogólne środowisko w klasie, dźwięk, światło itp.).

Neuropedagogika ma na celu budowanie procesu edukacyjnego z uwzględnieniem danych dotyczących rozwoju mózgu, skutecznych metod uczenia się i nauczania, organizacji mózgu na podstawie specyfiki rozwoju mózgu uczniów i nauczycieli. W związku z tym do jej rozwoju brany jest pod uwagę wkład pedagogiki, psychologii, fizjologii i innych nauk kognitywnych.

Różne terminy związane z neuropedagogiką.

Istnieje wiele terminów związanych z neuropedagogiką, które, choć różnią się nieznacznie, mogą być używane jako synonimy. Najpopularniejsze z nich to Neurolearning, Neurodydaktyka oraz Neuroedukacja. Neuronauka, Neurodidactics oraz Neuroedukacja.

  • Neuronauka. Badanie związku między mózgiem a uczeniem się. Na przykład dlatego, że istnieją pewne momenty w rozwoju człowieka bardziej wrażliwe niż inne na rozwój pewnych umiejętności (Sousa, 2016).
  • Neurodydaktyka. Jest to bez wątpienia termin najbliższy neuropedagogice. Jest to nauka, która bada adekwatność działań dydaktycznych do funkcjonowania mózgu każdej osoby. Oznacza to, że bada najbardziej odpowiedni sposób nauczania dla każdego ze sposobów uczenia się (Tokuhama-Espinosa, 2010).
  • Neuroedukacja. Jest to najbardziej ogólny termin i jest definiowany jako nauka, która ustanawia powiązania między neuronauką a jej zastosowaniami w edukacji (Bruer, 2008).

Podsumowując, możemy powiedzieć, że Neuroedukacja byłaby najbardziej ogólnym terminem, który obejmowałby Neurolearning, ściśle powiązany z psychologią (ewolucyjną i poznawczą) oraz Neurodydaktyką lub Neuropedagogiką, która jest konkretnym obszarem, który nas interesuje.

pl_PLPolish