Sieć orientacyjna

Funkcja orientacji obejmuje aspekty uwagi, które wspierają wybór określonych informacji z licznych wejść sensorycznych.

– Fan et al. (2009:209)

Sieć orientacji określa, na co zwracamy uwagę (Posner, 2012:48-71). W szczególności system ten jest odpowiedzialny za wybieranie i wzmacnianie informacji istotnych dla (uczenia się) celów, które chcemy osiągnąć. Jednocześnie kierowanie uwagi oznacza również ignorowanie innych rzeczy lub myśli uważanych za nieistotne. To ignorowanie może jednak prowadzić do tego, co psychologia poznawcza nazywa "mrugnięciem uwagi" lub "nieuważną ślepotą" (Rock i in., 1992): nasze oczy są otwarte, ale nasz mózg mruga, przez co brakuje nam potencjalnie ważnych i istotnych informacji. Dobrym przykładem jest eksperyment z gorylami opisany na początku tego modułu. Uczestnicy zostali poproszeni o policzenie liczby podań piłki wykonanych przez drużynę w meczu koszykówki. Skupiając całą swoją uwagę na liczeniu podań, bardzo często przegapiają goryla biegnącego przez ekran i wykonującego taniec na środku. Jako nauczyciel ważne jest zatem, aby pamiętać, że gdy uczniowie są zaangażowani w zadanie, nieistotne - ich zdaniem - bodźce mogą dosłownie stać się niewidoczne.

System orientacji może być uruchamiany poprzez dostarczanie wskazówek, które wskazują, gdzie w przestrzeni uczeń powinien skierować swoją uwagę. Jako nauczyciel ważne jest, aby zwracać uwagę na to, na co chcemy, aby uczniowie zwracali uwagę, ponieważ tylko te informacje zostaną wprowadzone i będą reprezentowane w ich mózgach. Wreszcie, uwaga jest ściśle związana z zaangażowaniem (patrz moduł 3). Uwaga spadnie, jeśli okazja do nauki nie będzie już angażująca.

Na poziomie neuronalnym system orientacji powoduje, że neurony związane z ważnymi i istotnymi informacjami stają się bardziej aktywne i działają synchronicznie z neuronami z systemu orientacji (Posner 2012:70, Dehaene 2020:154). Aktywność innych neuronów, które nie dostarczają istotnych informacji, jest zmniejszona lub zahamowana.